Çocuk sahibi olamama, çiftlerin karşılaştığı en hassas sağlık sorunlarından biridir. Özellikle erkek infertilitesi söz konusu olduğunda, azospermi tanısı büyük bir hayal kırıklığı yaratabilir. Azospermi, erkeğin menisinde hiç sperm hücresi bulunmaması durumudur ve çoğu zaman spermin üretilmemesi veya üretilip dışarıya atılamaması ile ilişkilidir. Ancak son yıllarda gelişen cerrahi teknikler sayesinde, bu tanıyı almış pek çok erkek için baba olma umudu yeniden doğmuştur. Bu tekniklerden en umut vericisi ise Mikro TESE yöntemidir.
Mikro TESE (Mikroskopik Testiküler Sperm Ekstraksiyonu), mikroskop eşliğinde testis dokusundan sperm elde etmeye yönelik bir cerrahi işlemdir. Özellikle klasik yöntemlerle sperm bulunamayan durumlarda, Mikro TESE ile sperm bulunma şansı önemli ölçüde artar. Bu yazımızda, Mikro TESE yönteminin detayları, kimler için uygun olduğu, başarıyı etkileyen faktörler, uygulama süreci ve güncel bilimsel veriler ışığında nasıl umut verici sonuçlar sunduğu kapsamlı şekilde ele alınacaktır.
Mikro TESE Yöntemi Nedir?
Mikro TESE, genel ya da lokal anestezi altında yapılan, mikroskop destekli bir cerrahi işlemdir. Testis dokusu açılarak mikroskop altında detaylı biçimde incelenir ve sperm üretiminin yoğun olduğu bölgelerden minimal doku alınarak laboratuvara gönderilir. Burada uzman embriyologlar, alınan dokularda canlı sperm hücresi arar. Geleneksel TESE yöntemine göre çok daha hassas olan bu teknik sayesinde, hem daha yüksek oranda sperm bulunabilir hem de gereksiz doku kaybı engellenmiş olur.
En büyük avantajlarından biri, testis dokusunun büyük kısmını koruyarak ileride tekrar uygulanabilmesidir. Aynı zamanda hormon dengesini bozma riski minimuma indirgenmiş olur. Bu özellikler, özellikle genç yaşta tedavi gören veya ilerleyen dönemde tekrar çocuk sahibi olmak isteyen erkekler için büyük önem taşır.
Kimler Mikro TESE için Uygun Adaydır?
Mikro TESE, özellikle non-obstrüktif azospermi (NOA) hastalarında etkili bir yöntem olarak kabul edilir. NOA, testiste sperm üretiminin hiç ya da çok az olmasıyla karakterize edilen bir durumdur. Üretim bozukluğuna genetik faktörler, hormonal bozukluklar, geçirilmiş enfeksiyonlar, radyasyon, kemoterapi, travmalar ya da bilinmeyen nedenler yol açabilir.
Mikro TESE şu durumlarda uygulanabilir:
- Genetik olarak sperm üretim bozukluğu olan erkeklerde (örneğin Klinefelter sendromu)
- Daha önce klasik TESE yöntemiyle sperm bulunamayan hastalarda
- Radyoterapi veya kemoterapi sonrası azospermi gelişen kişilerde
- Hormon düzeyleri sınırda olan erkeklerde
- Testis hacmi küçük olan bireylerde
Uygun adaylar, öncesinde kapsamlı bir endokrinolojik ve genetik değerlendirmeye tabi tutulmalıdır. Testosteron, FSH ve LH gibi hormonlara bakılarak üretim potansiyeli değerlendirilir. Ayrıca kromozom analizi ve Y kromozomu mikrodelesyon testi yapılması da önerilir.
İşlem Öncesi Hazırlık Süreci
Mikro TESE uygulamasına karar verildikten sonra, işlem öncesi hasta detaylı bir şekilde bilgilendirilir. Gerekli laboratuvar testleri ve fizik muayene yapıldıktan sonra ameliyat günü planlanır. İşlem, genellikle genel anestezi altında uygulanır. Cerrah, mikroskop kullanarak testis dokusunu detaylı şekilde inceler ve üretim gösteren bölgelerden biyopsi alır.
Mikro TESE’nin en büyük başarısı, bu detaylı mikroskobik inceleme sayesinde testiste nadiren üretilen sperm hücrelerine ulaşabilmesidir. Standart yöntemlerle sperm bulunamayan vakalarda bile Mikro TESE ile sperm elde etme oranı oldukça yüksektir. Alınan örnekler, aynı gün laboratuvara ulaştırılır ve özel tekniklerle sperm aranır. Canlı sperm bulunması halinde hemen kullanılabilir veya dondurularak saklanabilir.
Mikro TESE ve Tüp Bebek Tedavisi
Mikro TESE işlemi, başlı başına bir tedavi değil, genellikle tüp bebek tedavisi sürecinde kullanılan bir adımdır. Erkekten elde edilen sperm hücresi sayısı çok az olduğundan, bu hücrelerin yumurtaya doğrudan mikroenjeksiyon (ICSI) ile aktarılması gerekir. Kadının yumurtalıkları bu süreçte uyarılır, yumurtalar toplanır ve laboratuvar ortamında Mikro TESE ile elde edilen sperm hücreleriyle döllenme gerçekleştirilir.
Tüp bebek tedavisi sürecinin başarısı, yalnızca sperm bulunmasına değil, aynı zamanda embriyo kalitesine, rahim içi ortama ve yumurta kalitesine de bağlıdır. Bu nedenle çiftlerin her iki bireyinin de detaylı değerlendirilmesi gerekir.
Başarı Oranları ve Bilimsel Veriler
Mikro TESE ile sperm elde etme oranı, farklı merkezlerde %30 ila %60 arasında değişmektedir. Bu oran; hastanın yaşına, testis dokusunun histolojik yapısına, hormon düzeylerine, daha önce geçirdiği operasyonlara ve genetik faktörlere göre değişir. Özellikle erken yaşta tedaviye başvuran ve testis fonksiyonu nispeten korunmuş olan bireylerde başarı şansı daha yüksektir.
İzmir’de uzun yıllardır üreme sağlığı üzerine çalışan ve tüp bebek tedavisi alanında uzmanlaşmış hekimlerden biri olan Doç. Dr. Eser ÇOLAK, Mikro TESE uygulamalarında hasta özelinde kişiselleştirilmiş planlamalarıyla öne çıkmaktadır. Uyguladığı bilimsel yaklaşım, detaylı ön değerlendirme ve multidisipliner ekip çalışması ile başarı oranlarını artırmayı hedeflemektedir.
Psikolojik ve Sosyal Boyut
Erkeklerde infertilite, sadece fizyolojik değil, aynı zamanda ciddi psikolojik etkiler de yaratır. Erkeklik algısının zarar görmesi, toplumsal baskı, özgüven kaybı gibi nedenlerle birçok birey tanı aldıktan sonra ciddi duygusal zorluklar yaşayabilir. Bu nedenle Mikro TESE gibi umut vadeden yöntemler, sadece tıbbi açıdan değil, psikolojik iyileşme açısından da önem taşır.
Tedavi süreci boyunca psikolojik danışmanlık almak, duygusal dayanıklılığı artırabilir ve tedaviye olan uyumu güçlendirebilir. Özellikle başarısız tedavi geçmişi olan bireylerde bu destek, sürecin daha sağlıklı ilerlemesine katkı sağlar.
Umut Her Zaman Var
Mikro TESE, azospermi tanısı almış erkekler için baba olma şansını artıran, çağdaş tıbbın sunduğu en etkili cerrahi yöntemlerden biridir. Bu yöntemle elde edilen başarılar, hem bilimsel gelişmelerin hem de bireye özel yaklaşımların birleşimidir.
Doç. Dr. Eser ÇOLAK, deneyimi ve bilimsel yaklaşımıyla İzmir’de bu alanda hizmet veren önde gelen isimlerden biridir. Özellikle zorlu erkek infertilitesi vakalarında uyguladığı kapsamlı değerlendirme ve yenilikçi tedavi stratejileri sayesinde, tüp bebek tedavisi ile Mikro TESE yöntemini entegre ederek çok sayıda çiftin çocuk sahibi olma hayalini gerçeğe dönüştürmektedir.
Unutmayın, modern tıp sayesinde artık her azospermi vakası umutsuz değildir. Doğru değerlendirme, uzman yaklaşım ve sabır ile çocuk sahibi olma hayaliniz, gerçek bir hikâyeye dönüşebilir.
